่ เรื่องที่๑๒ ทิป

วัฒนธรรมและธรรมเนียมของแต่ละประเทศต่างกัน

วัฒนธรรมและธรรมเนียมของประเทศไทยและประเทศญี่ปุ่นบางทีก็ไม่เหมือนกัน

วันนี้ผมอยากเขียนเรื่องเกี่ยวกับทิป

ผมคิดว่าระบบการให้ทิปมาจากอเมริกา

ในประเทศอเมริกาเวลาทานข้าวที่ร้านอาหาร ลูกค้าจะวางทิปไว้บนโต๊ะโดยลูกค้าจะพิจารณาถึงการบริการของพนักงาน

เช่น ถ้าบริการไม่ค่อยดีอาจจะไม่วางทิปไว้ให้ก็มี

ที่อเมริกาเรื่องทิปเป็นเรื่องธรรมดา

เท่าที่ผมรู้สังคมอเมริกา เงินเดือนของเด็กเสิร์ฟน้อยก่วาเงินเดือนอาชีพอื่น

ดังนั้นอาชีพเด็กเสิร์ฟจึงต้องมีรายได้พิเศษจากเงินทิป

เจ้าของจึงมีความคิดว่าไม่จําเป็นต้องขึ้นเงินเดือนของเด็กเสิร์ฟ

เด็กเสิร์ฟแต่ละคนอาจจะมีรายได้พิเศษ(เงินทิป)ไม่เท่ากัน ก็แล้วแต่ความตั้งใจในการบริการของตนเอง

ซึ่งเด็กเสิร์ฟอาจจะบริการดีขึ้นก็จะทําให้ร้านได้รับประโยชน์ไปด้วย

เพราะถ้าลูกค้าชอบการบริการบริษัทก็จะมาบ่อยมากขึ้น

ในประเทศญี่ปุ่นผมคิดว่าไม่มีระบบทิป

ตอนที่ผมอยู่ที่ญี่ปุ่นผมไม่เคยให้ทิป

ความจริงในโรงแรมที่มีดาวมีค่าบริการ แต่ค่าบริการนี้ทุกโรงแรมจะบวกเพิ่มอีก ๑๐ เปร์เซนต์เหมือน ๆ กัน

ถ้าทานข้าวในโรงแรมราคา ๑๐๐ บาทลูกค้าต้องจ่ายค่าบริการเพิ่มอีก ๑๐ เปร์เซนต และต้องจ่ายภาษีอีก ๕ เปร์เซนต์ด้วย

ค่าบริการนี้ไม่เกี่ยวกับการบริการของเด็กเสร์ฟไม่ว่าดีหรือไม่ค่อยดีเท่าไร

นอกจากโรงแรมที่มีดาว ผมเคยจ่ายเงินพิเศษเป็นค่าบริการในช่วงกลางคืน คือ บางร้านมีบริการ ๒๔ ชั่งโมง

ตั้งแต่ ๔ ทุ่มถึงตี ๔ ลูกค้าต้องจ่ายเงินพิเศษเพิ่มอีก ๑๐ เปร์เซนต์

ทั้งค่าบริการและค่าช่วงเวลาดึกจะเขียนรายละเอียดในใบเสร็จด้วย

เท่าที่ผมจําไว้ผมไม่เคยจ่ายทิปในประเทศญี่ปุ่น คิดว่าคนญี่ปุ่นคนอื่นก็เหมือนกัน แต่คนญี่ปุ่นส่วนมากรู้ว่าต่างประเทศมีระบบทิป

หนังสือท่องเที่ยวบางเล่มอธิบายและเขียนเรื่องทิป

เพราะว่าคนญี่ปุ่นไม่รู้ว่าต้องจ่ายประมาณเท่าไรดีแล้วร้านแบบไหนจ่ายดีก่วาหรือไม่ต้องจ่าย

ลูกค้า คือ คนที่จ่ายเงิน แต่เวลาไปต่างประเทศคนญี่ปุ่นกลุ้มใจและงงเกี่ยวกับทิปบ่อย ๆ

เพราะว่าที่ญี่ปุ่นสินค้าและบริการทุกอย่างมีราคากําหนดแม้แต่นวดพิเศษ

ส่วนประเทศไทย เท่าที่ผมรู้เวลาทานข้าวที่ร้านอาหารหรือภัตตาคารคนไทยบางคนวางทิปไว้ในสมุดแฟ้มใบเสร็จ

แต่ผมถามอาจารย์ที่สอนวัฒนะรรมไทยว่าในประเทศไทยมีระบบทิปไหม อาจารย์ตอบว่าไม่มีนะครับ

ผมคิดว่าแบบนี้ทําตามแบบจากอเมริกาเท่านั้น บางคนไม่รู้ว่าทิป คือ การตอบแทนและขอบคุณสําหรับบริการที่ดี

บางทีผมไปนวดที่ร้านนวด หลังนวด ๒ ชั่งโมงแล้วผมจ่ายเงินตามราคากําหนด

พนักงานบางคนบอกว่า “ ทิปล่ะ ” หรือ “ ขอทิป ๑๐๐ บาท ” ผมอารมณ์เสียด้วย

“ ค่านวด ๒ ชั่งโมง ๔๐๐ บาท ทําไมต้องทิปอีก ๑๐๐ บาท ” “ ทิปขึ้นอยู่กับการบริการใช่ไหม วันนี้บริการดีหรือเปล่า ”

อยากบอกแบบนี้

ถ้าผมจะจ่ายทิปผมก็อยากคิดเองว่าจ่ายหรือไม่จ่ายหรือให้ใคร ให้เท่าไร

แต่พนักงานเรียกร้องก่อน ทําให้ผมไม่อยากจ่ายเลย

ผมอยู่ที่ญี่ปุ่นนานมากๆ ทําให้ผมชินกับสังคมที่ไม่มีทิป

เพราะฉะนั้นผมไม่อยากคิดเรื่องทิปจริงๆ

๔ ตุลาคม ๒๕๔๖

เทซึ